Taka karma...

            Przed chwilą zginął mi z ekranu dość długi i wyrazisty tekst na temat buddyjskiej koncepcji pustki (śunjata).  Na początku przypomniałem fragment "Sutry serca" (wspominając o jej wartości i znaczeniu dla wyznawców buddyzmu), który głosi, że "forma jest pustką, a pustka formą."  Następnie przytoczyłem zwięzłą charakterystykę pojęcia Śunjaty zamieszczoną w "Encyklopedii Mądrości Wschodu", z uwzględnieniem różnicy między koncepcją hinajany i mahajany, i dopowiedzeniem, dlaczego to wyobrażenie pustki nie może być uważane za przejaw nihilizmu.  Wspominając o buddyjskich nauczycielach, którzy "Sutrę Serca" przez wieki komentowali, odwołałem się do przekładu i komentarza Edwarda Conze'a opublikowanego w książce "Buddist Wisdom Books. The Diamond and the Heart Sutra."  W drugiej części tekstu napisałem w czym widzę wartość buddyzmu (dystans wobec własnych pragnień i przeżyć oraz przemijalności,  nieuchwytności życia, unikanie krzywdzenia i nadmiernego przywiązania do innych, potrzeba altruizmu), a co powstrzymuje mnie od zostania jego wyznawcą (dosłowne rozumienie zależności karmicznych, przekonanie, że sami produkujemy nasze cierpienie, "zaświatowość" umieszczająca uwolnienie z opresji w perspektywie wielu odległych żywotów).  Ledwie wspomniałem o mojej fascynacji poezją buddyjską i wynikającym z niej estetyzmem i o znaczeniu jakie ma dla mnie żywe u wyznawców mahajany przekonanie, że mądrość i współczucie są tym samym. Streściłem też krótko mój opublikowany prawie trzydzieści lat temu artykuł poświęcony buddyjskiej koncepcji życzliwości, której istotą jest współczucie dla cierpienia i  radość z pomyślności innych, równoważone przez dystans wobec życia wynikający ze świadomości uwarunkowań karmicznych. W trakcie pisania moje uciszone  emocje stopniowo narastały i na przykładach pokazałem, co mnie irytuje w rozumieniu karmy przez buddystów, z którymi miałem okazję rozmawiać. To dość barwna część tego tekstu. Jedna z takich rozmów pokazuje do jakiego absurdu prowadzi wyznawanie buddyjskich prawd w sposób dogmatyczny.  Bogu ducha winna staruszka wpadła na pasach i przy zielonym świetle pod samochód pijanego i znarkotyzowanego zbója, jadący z prędkością dwustu kilometrów na godzinę.  Powiedziałem, że jest mi jej żal.  Na co buddysta, człowiek inteligentny, z pozoru racjonalnie myślący i nie pozbawiony poczucia humoru całkiem poważnie przekonywał mnie, że "Ta pani musiała być w przeszłym życiu złym czlowiekiem." Zacietrzewił się nawet przy tym, uważając najwidoczniej, że niepomyślny los jest karą i nie ma co się nad nim rozczulać skoro "Taka karma!" Nikt nie może zdjąć z jakiejkolwiek osoby odpowiedzialności za jej intencjonalne decyzje i czyny, które czasem komplikują jej życie, ale dotyczy to jedynie życia i nie rozciąga się na czas poza narodzinami i śmiercią.

   Na zakończenie wspomniałem o pewnym narcystycznym joginie, który mądrą i pełną afirmacji myśl 

   "Każda obecna chwila jest nieunikniona"

 zepsuł natrętną sofistyką pytając "A czy poprzednia chwila była nieunikniona?" "A czy następna chwila będzie nieunikniona?"  Nie doczytałem jego wywodu do końca i chociaż miałem jeszcze sporo czasu bez żalu opuściłem księgarnię...Miałem już kończyć mój tekst, którego "przygotowanie" zajęło mi wiele godzin, kiedy po jakimś przypadkowym kliknięciu znikł i nie odnalazlem go już więcej...Nie był eteryczny, raczej pełnokrwisty. Pozostało po nim blade widmo streszczenia. (Nawyk wyniesiony ze studiów u nauczycieli ze Szkoły lwowsko-warszawskiej, choć nigdy nie opanowałem tej umiejętności dobrze).