Niepublikowany wywiad z nazumim13

        - Nasze kobiece czasopismo miało już zaszczyt

ze trzy razy przeprowadzać wywiad z Nazumim13.  

Ale przyznaję ze skruchą, że "Ostatni wywiad z

Nazumim13" i "Przedostatni wywiad z Nazumim 13"

(w takiej kolejności, najpierw ostatni a potem

przedostatni)  opublikowaliśmy już kilka lat temu. 

Stąd nieco kłopotliwe pytanie: Dlaczego przestał

pan być czytany?   I dlaczego nie dokończył pan

swych "Mitów przewrotnych" a nawet "Zapisków

myszy polnej" i porzucił opowieści o inspektorze

Nezumim?  -  

       - Być może dlatego, że nie potrafię wytrwać

przy jednej formie wypowiedzi i pociąga mnie ich

wiele.  -

       - Haiku, epigramaty, opowieści niesamowite,

opowieści japońskie, rosyjskie, niemieckie, francuskie 

i angielskie, albo chińskie, perskie, włoskie, eseje

muzyczne skażone często refleksją osobistą, myśli 

filozoficzne (choć filozofii programowo pan unika), 

baśnie, proza poetycka. Ktoś nazwał pana mistrzem

prozy poetyckiej. 

     Tyle tego, że nie sposób pana z czymkolwiek 

utożsamić, skojarzyć. Wspomnienia i to z piętnem 

subiektywizmu.  Kogo to może zainteresować?

    A w dodatku niczego pan nie publikuje.  Jaką ktoś 

może przypisywać temu miarę?  Jedne rzeczy poważne,

inne okrutnie groteskowe.  I w dodatku nie chce pan

uchodzić za mądrego, znającego życie, inteligentnego,

towarzyskiego.  Pisze pan szybko, rzadko kiedy

cokolwiek poprawia - wystarcza jeden wieczór, albo

noc. Dlaczego nie chce pan czegoś sprzedać?

Przecież żyjemy w kulturze handlu.  I czy musi pan

koniecznie pisać?  Dla kogo?  Nikt tu się od miesięcy

a nawet lat nowy nie pojawia i życzliwie nie komentuje. 

Rozumiałabym to, gdyby był pan grafomanem. 

Może lepiej coś przemyśleć, odłożyć, zaczekać. - 

      - Może nazwał mnie mistrzem prozy poetyckiej,

bo się akurat upił...Niczego nie muszę.  Jak powiedziała 

niegdyś Maria Ossowska "Tylko umrzeć człowiek musi." 

Czuję się prawie jak Stwórca - w jednej chwili

mogę stworzyć ciemność a w drugiej światło,

jednego dnia napisać to, a innego - tamto i nie ma, 

rzecz jasna, na czym trwale skupić uwagi.  Ale, czy 

nie jest to jednak jakaś swoboda, nazwijmy to - 

twórcza, choć mało radosna jest to na ogół 

twórczość?  Nie znaczy to jednak, że nie mam

jakiegoś poczucia wartości świata, życia...

Moi nauczyciele mówili słusznie, że to poczucie

wartości jest zniewalające.  Jednak twórczość

literacka, jakąkolwiek by była, nie może zmieniać

się w dydaktyzm i wyrażanie jedynie słusznych

idei, które na dodatek mają być politycznie 

poprawne. Stąd pewien mój sceptycyzm wobec

wyrażania w twórczości jakiejś misji, chociaż 

trudno mi w nim wytrwać, kiedy widzę

okrucieństwo i niezawinione cierpienie. 

      - Być może traktuje pan swą twórczość zbyt

lekko i nie pisze ku pokrzepieniu serc.  Jak mówi 

jedna z pańskich czytelniczek -"Tfurczość."  

Uważa, że zajmuje się pan głównie biadoleniem 

i narzekaniem na los, rozpamiętywaniem,

albo pisaniem rzeczy hermetycznych, które nikogo

nie interesują. Reszta to ekscesy odrealnionej 

wyobraźni.  W gruncie rzeczy stanowi pan ciężki

przypadek.  Gdyby tylko mógł pan  n i e  pisać 

i poddać się leczeniu.  Jest pan, jak sądzi, nikim,

udającym, że jest Kimś. - 

     - To bardzo życzliwa ocena, bo jednak zakłada,

że ma to jakiś sens, przynajmniej negatywny, jak

rodzaj nihilizmu. Poza tym, być nikim, kiedy każdy

pragnie być kimś, to bardzo wiele.  Ja nie pragnę,

więc ta pani się myli.  Napisała na przykład -

"Był parę dni w Londynie i udaje, że jest Anglikiem."

Gdyby to była prawda, to czy pisałbym moje 

opowieści o Toskanii, której na oczy nie widziałem?

     - I oczywiście złości to pana. -

     - Tak, trochę złości, ale bardziej może współczuję

osądowi  tej osoby. I czasem mnie martwi. 

Ale nie mogę przecież zdawać się na gust innej osoby

i jej opinie, i dotyczy to zarówno ganień jak i pochwał. 

Pisanie czegoś, żeby się komuś przypodobać, albo

uniknąć krytyki i jeszcze na tym zarobić, może stać

się formą prostytucji.    Z tego samego powodu pisanie nie może być szokowaniem.

     - No i to dopatrywanie się we wszystkim rzeczy 

osobistych. To też może być irytujące...Gdyby był

pan kimś znanym, nieanonimowym, nikt by chyba 

tego nie robił.  Ale kogoś takiego podejrzewa się

o nieudolność...

     - A może nawet bardziej by to robił. W końcu 

istnieje tak zwany biografizm. Często przesłania

on niemal całkowicie to, co autor chciał przekazać. 

     - Dlaczego napisał pan opowieść, w której jeden

z braci Grimm chciał zabić drugiego?  I chyba go 

ugotować w kociołku, czy dobrze pamiętam? -

     - Napisałem sporo podobnych rzeczy. Nie pamiętam

mych opowieści tak dobrze. Chyba chciał przywłaszczyć

sobie jego twórczość.  Takie niestworzone historie 

to czasem coś więcej niż akt stworzenia. 

     - I to takie śmieszne? - 

     - Moim zdaniem dość zabawne.  Ale, mówiąc 

zupełnie serio, istnieje coś takiego jak prawda, na 

co zwracał uwagę Russell.  Jeśli król Karol został

stracony, to, będąc historykiem, nie można snuć 

fantazji o tym, że przeżył. Ale w fikcji literackiej 

jest to już całkiem dopuszczalne i najbardziej 

nieprawdopodobne historie mogą uchodzić za 

realne.      

     - Podobnie jak pewien uznany pisarz, lubuje się

pan w pisaniu o mniej zdolnych braciach, czy osobach

noszących znane nazwisko, np. Andersen, ale o innych

imionach.  Umieścił pan nawet swą opowieść w

Kopenhadze. Wiedział pan o tym, że ten podziwiany 

autor o tym pisze? -

     - Ależ skąd!   Pewne idee są jak widać uniwersalne,

a powody, dla których kogoś się podziwia, mogą być 

różne.  Nie jest może dobrze, kiedy sączy się podziw

jednym tchem i podziwia wszystko. -

     - A dlaczego woli pan starożytnych poetów od

filozofów?

     - Nigdzie tego nie napisałem...Ale może dlatego, 

że biadolą.  :-) Filozofowie reprezentują rozum, 

racjonalność, a poeci wrażliwość i czułość. 

Niemniej w filozofii istotny jest również metafizyczny

nastrój. Dlatego napisałem też, zgodnie z

prawdą, że płaczliwy Heraklit był  skrajnym

optymistą w porównaniu z Demokrytem, któremu

uśmiech przykleił się do twarzy.  - 

     - Pan zmęczony, więc kończę już...Co by pan  

chciał przekazać naszym czytelniczkom.  

Mają walczyć o feminizm? - 

     - Kochajcie mnie takim, jakim jestem! -   

     - A jeszcze? -

     - Robótki ręczne, koronkarstwo, dżemy i

przetwory, gra na lutni i koto...Wiem, że gejsze są 

trochę niedzisiejsze.  Ale to przynajmniej jakaś

kultura a nie wolna amerykanka i kobiety 

okładające się pięściami w błocie.  - 

      - Czy jest pan człowiekiem poczciwym, albo

mędrcem?  Udaje pan trochę Greka? -

      - Może czasem Greka Zorbę.  Człowiekiem

poczciwym jest autor "Traktatu o łuskaniu fasoli."  

Zawsze napisze coś mądrego i życiowego, i 

prawie każdy kogo spotykam, przytacza mi jakąś

jego piękną myśl. Może dlatego nie został noblistą,

choć jest nobliwy. - 

      - A nie o duchach? A propos, czy wierzy pan

w ich istnienie?  I dlaczego ciągle pan pisze o

ulotnej granicy między życiem a śmiercią...

     - Nie wierzę!  Gdybym wierzył, to nie mógłbym

o nich tak przekonująco pisać. 

     - Ma pan obsesję śmierci? -

     - "Tak się nie chce być kimś innym, niż się było."

     - Pojechał pan Leśmianem!  - 

     - Tak się chyba teraz mówi...

     - Jest pan wodnikiem? -

     - Jestem wodnikiem.  I dlatego muszę nawadniać swój

organizm.  - 

     - Fotografuje pan drzewa?  Nie szkoda panu 

czasu? 

     - Tak...Notorycznie. 

     - Czy podoba się panu zdanie z powieści Lu Xuna

"Rewolucja to niezła sprawa. - pomyślał. - Wykończyć

tych wrednych sukinsynów!  Nienawidzę ich...A ja 

sam zostanę rewolucjonistą." -

     - Lu Xun to wybitny pisarz.  - 

    

 

   - O, widzę, że Pan trochę przysnął. Czy coś się 

panu śniło?

   - Proszę wybaczyć, ale nasza rozmowa nie była 

 

zbyt porywająca. Śniło mi się, że nie mogę zasnąć. 

Strasznie  się męczę i muszę czekać do rana, aż

spłynie na mnie sen. W tym czasie ukazują mi

się widma i upiory, a nawet śmierć; czasem twarz

 

matki, która odeszła w tym roku, albo bolesne

 

konanie Mitsuko (mojej ukochanej koteczki).   

Na chwilę tylko wyłaniamy się z nieistnienia, by 

 

do niego powrócić.  Szkoda, że ta chwila bywa

tak bolesna.    

   

   - A ja się panu teraz nie śnię?

   

   - Mogę panią uszczypnąć...

   

   - Bardzo proszę.