Inteligent czyta

        
    Zamierzam przeczytać jeszcze raz "Grę
szklanych paciorków" Hessego. Może to 
być nieco trudne, ponieważ wcześniej jej 
nie czytałem, w przeciwieństwie do innych 
jego utworów ;-)  Ale może uda mi się ją
przeczytać, oczywiście "przed śmiercią", 
po raz pierwszy? :-)
    Niedawno zobaczyłem przecenioną
"Czarodziejską górę", którą czytałem 
w ostatniej klasie liceum i sporo o niej
dyskutowałem z przyjacielem. W pierwszym  
odruchu chciałem ją kupić, ale wtedy nie
miałbym nawet na wodę mineralną, poza
tym książka ma swoją wagę, a ja miałem
zamiar udać się na dłuższy spacer.  No i gdzie
ją położę, kiedy w moim pokoju nie ma nawet
centymetra kwadratowego wolnego miejsca, 
a i tak niedługo będę musiał go opuścić.
     Ostatecznie przeważyły jednak dwa 
inne argumenty:
1) Nie wiem, czy mam jeszcze czas na tak 
obszerne lektury, kiedy moje życie się kończy, 
na wchodzenie jeszcze raz w ten świat, choć 
pewnie zrozumiałbym teraz nieco więcej niż 
wtedy; 
2) Mój przyjaciel nie żyje. Kiedyś z przerażeniem
przeczytałem notatkę prasową, że na jakiejś
działce rozszarpały go, a może nawet zjadły 
(nie pamiętam już) dobermany, które zawsze 
tak uwielbiał. 
     Czasy, kiedy ludzie kupowali książki, bo
tak wypadało, jeśli chcieli uchodzić za osoby
kulturalne i musieli je nabywać "spod lady", 
bezpowrotnie minęły. U mojej mamy na półce
można znaleźć "Ulissesa" Joyce' a, "Imię
róży", poezje Miłosza i Rilkego, i inne podobne 
rzeczy, których nie trzeba było czytać - 
wystarczyło bowiem, że stały na półce.  
     Ale najcenniejsza była filozofia. Na stadionie
"Skry", gdzie handlowano dosłownie wszystkim, 
dzieła Plotyna i Leibniza z Biblioteki Klasyków 
Filozofii osiągały niebotyczne ceny.  
     Podczas studiów rozmawialiśmy czasem o 
tym, ile razy Plotyn zrozumiał samego siebie:
raz, kilka razy, czy tylko pół razu (kiedy zrozumiał
się w połowie).  Istnieją na to świadectwa 
starożytnych. A dzisiaj, kiedy ktoś słyszy o 
Absolucie, to mówi, że to niezła wódka...
     Albo zgłębialiśmy tygodniami myśl Leibniza 
głoszącą, że monada nie ma okien.
    W stanie wojennym pojawił się na płocie obok
miejsca mego zamieszkania ogromny napis
wymalowany czarną farbą "Jaruzelski - smok 
wawelski!"  A nieco później chodziłem na seminaria 
naukowe poświęcone problemowi, jak obalić w 
Polsce realny socjalizm. 
    Odbywały się one bez najmniejszego problemu,
poza tym, że jacyś tajniacy pisali z nich notatki
służbowe. A mój nauczyciel, profesor Klemens 
Szaniawski, miał być pierwszym premierem
niepodległej Polski (ale niestety zmarł na raka). 
Oczywiście, teraz prawie każdy chwali się, że był 
co najmniej w podziemiu, choć młodych to już
zupełnie nie interesuje.
    Ale, co ostatecznie wywalczyła "Solidarność"? 
Paradoksalnie, prawo do niekontrolowanego 
bogacenia się ludzi najbardziej zaradnych kosztem 
pozostałych, prawo do wyzysku i do braku 
elementarnej solidarności w kontaktach 
międzyludzkich i do bycia ogłupianym przez
polityków, reklamy i media.  Nie szanuje się ludzi 
starych, chorych i słabych, zdrowia i wiedzy. 
Takie są skutki neoliberalnego doktrynerstwa,
kto wie, może nawet obłędu. I pojawia się znowu
pokusa schwycenia wszystkich za twarz.
     Nie potrafię przekonać moich studentów, że za 
"moich czasów"(które niekoniecznie były moje z 
powodów, o których już tu pisałem) uważano osoby 
wybierające pokarm z kosza na śmieci na przystanku 
i dopijające wodę z wyrzuconych butelek po wodzie 
mineralnej, za osoby chore psychicznie. A teraz to 
widok tak normalny, że prawie nikt na to nie zwraca 
uwagi, a jak jaki bezdomny zasłabnie na ulicy i 
próbujesz go jakoś ratować, to młodzi mówią, że od 
tego są służby i jak padnie, to go uprzątną, a potem pochowają...Oczywiście za PRL-u też istniała nędza,
ale jej istnienie starano się ukryć.
     Wolność to piękna rzecz, jednak zachłanny egoizm
niekoniecznie...A w Polsce 2 miliony ludzi ( w tym
dzieci) musi przeżyć za 8 zł dziennie. Niewielu 
natomiast odczuwa głód wiedzy, czy kultury.  
Sprzyja temu koncepcja polityczna, zgodnie z którą 
Polska ma być rezerwuarem taniej siły roboczej. 
A na pytanie, dlaczego współcześni studenci nie 
słyszeli często o Szekspirze, czy Platonie, odpowiada 
się: "Jak będzie ich to interesowało, to sobie znajdą 
w necie!"