Roots

  Bunny Wailer (Neville Livingstone) uznawany jest za jedną z legend muzyki reggae. Zawdzięcza to temu, że był blisko Boba Marley'a śpiewając w trio "The Wailers". Kiedy Chris Blackwell zainwestował całą swą uwagę w uczynienie gwiazdą Marley'a, odszedł z zespołu i rozpoczął karierę solową. Nagrał wtedy płytę "Blackheart Man", uważaną słusznie za jedną z najlepszych płyt roots reggae. Założył też własną wytwórnię płytową "Solomonic Production", w której z powodzeniem nagrywał roots reggae i dancehall. Nagrał też bardzo udany, charyzmatyczny koncert, nieco może niezbyt dobrze brzmieniowo zrealizowany. 

   Uważał się za gorliwego rastafarianina. Nie był na pogrzebie przyjaciela, co rzekomo wynikało z jego religijnych przekonań, a bardziej chyba było wyrazem pewnej zawiści, ale później trzykrotnie nagrywał płyty z jego coverami i za dwie otrzymał nagrodę Grammy. Kiedy zaczynałem słuchać reggae spytałem Włodka Kleszcza, który jak wiadomo, wtedy często nadawał muzykę reggae w radio i był później jej producentem (Twinkle Brothers/Trebunie Tutki), o niego. Odpowiedział z uśmiechem "To playboy". Mnie osobiście zrażał do niego pewien rodzaj gwiazdorstwa i niekoniecznie też podobał mi się jego głos, i niektóre teksty jego udanych muzycznie piosenek - jak ten o groupie.  

    Zestarzał się jakoś brzydko, potem dostał wylewu i kilka lat temu zmarł, co pozostawiło mnie obojętnym. Ale w młodości te dwie wymienione przeze mnie płyty i dwie pierwsze z trzech z utworami Marley'a sprawiły, że miałem go za ważną postać, chociaż już wtedy uważałem, że jego utwory psują płytę "Burnin", a jego śpiew w trio z Marleyem i Toshem nigdy mi się specjalnie nie podobał...

  Niedawno wróciłem do niego przy okazji nagrania"Hall of Fame. Tribute to Bob Marley's 50th Anniversary", za które też  dostał Grammy. Nagranie to budzi spore kontrowersje - jedni jego fani uznają je za "perfekcyjne", "relaksujące" i "pełne szczerej emocji",a inni dają mu jedną gwiazdkę pisząc, że "wyssał z pieśni Marley'a wszelkie życie", brzmienie jest "marne" i że owszem  zarobił na tym, ale płyty (2CD), nadają  się do wyrzucenia. Postanowiłem to jakoś, nie bez pewnej życzliwości i sentymentu, sprawdzić. 

   Nagrał, trudno w to uwierzyć, aż 52  piosenki Marley' a, wśród których jest wiele najbardziej znanych (których nie wykonywał wcześniej), ale też sporo drugorzędnych, a nawet trzeciorzędnych. Wśród muzyków, którzy z nim grają są Sly Dunbar, Robbie Shakespeare i Aston Barrett, ale brzmienie jest trochę "plastikowe" (inaczej niż na dwóch poprzednich).  Nagranie rozpoczyna się irytującym wstępem i jest systematycznie psute jego recytowanymi, pompatycznymi "wstawkami". To, co zrobił z niektórymi moimi ulubionymi pieśniami Boba, np. z "Natural Mystic" (które miało kilka udanych coverów - Horace Andy, Black Uhuru, Ijahman Levy)  i paroma innymi, jest dla mnie zwykłą profanacją. "Forever Loving Jah", bardzo osobisty i piękny utwór Marley' a, w którym zapowiada własną śmierć, to wręcz parodia - płynie jak letnia woda z kranu, więc może rzeczywiście wyssał z nich wszelkie życie? W dodatku owo nagranie to śmietnik bez ładu i składu (kolejność utworów i ich bezsensowny nadmiar). 

   Czy zatem jest to rzecz do wyrzucenia, nawet jeśli ktoś daje za nią ponad sto dolarów - zapewne z miłości do muzyki "króla reggae"?  (Najlepsze covery utworów Marley' a pozostawili "Gladiators" i Jacob Miller)...Taka opinia byłaby krzywdząca. Jeśli całość nie wywołuje entuzjazmu, a nawet może irytować, to jednak są też wersje bardziej udane.  Zamieszczę tutaj dwa przykłady szczerej emocji i utworów, których interpretacja mi się podoba, choć można też zobaczyć, jak dalece nie dorównują oryginalnym wersjom. 

   "REVOLUTION" kończy pierwszą płytę Marley' a, nagraną  bez Wailera i Tosha -  "Natty Dread", a "ROOTS" było tylko na singlu, który zresztą mam, w parze z "hitem" "Waiting in Vain" oraz na jednej z jego późniejszych "składanek". Bardzo oba te utwory Marley' a lubię.  Bunny Wailer śpiewa je jakoś ładnie i z pewną emocją. Nie stara się ich naśladować w sposób mechaniczny. Trudno mieć do niego o to żal. W końcu nie są jego i oswaja je tak, jak umie. Ale czy mogłyby się one podobać komuś, kto nie słyszał oryginalnych wersji?  I czy w pełni wyrażają słowa i przesłanie ich tekstów?  Talent, jak wiadomo, nie jest rozdzielony po równo. W każdym razie zarzut nieszczerości w ich przypadku jakoś chybia. 

     

        

         

        

        Covery mogą mieć pewną osobowość.  Warto usłyszeć jak bluesman Correy Harris, który gra też często reggae, wykonuje utwór Burning Speara. (W swojej interpretacji nawiązuje też do koncertowej wersji tego utworu). 

      

        Rzadko, ale zdarza się, że cover jest ciekawszy niż oryginalny utwór. Ale zilustruję to już może innym razem...