Zebrane nocą...

 

      

      Śmierć

      Czasem jeszcze zaglądam do wydanej dawno przez "Czytelnika"książeczki "Rzymskie epitafia, zaklęcia i wróżby", o której już tu kiedyś  wspominałem. Poezja nie wymaga wielu słów. Nie są to przeważnie utwory tak piękne, jak te pisane przez poetów z "Antologii Palatyńskiej", ale równie sugestywne. Żartuje ten, kto mówi, że los nie istnieje.  

    

    "Dlaczego raz byłaś tak niecierpliwa, innym razem tak niespieszna? Za dwie śmierci winę ponosisz, za obie odpowiadasz, Persefono. On, co mógł żyć dalej, umarł, ledwo ujrzawszy światło, ona, co żyć nie miała już ochoty, umrzeć nie mogła."

    

    "Po Zoitikusie zostało tutaj 

tylko samo puste imię. Ciało

zmieniło się w popiół, życie 

rozproszyło się w eterze." 

 

    "Umiłowanemu gladiatorowi, 

rodem z Dacji. Stoczył

trzydzieści walk. 

    Los go pokonał, nie 

przeciwnik.  (Fato deceptus non 

ab homine). 

 

   "Spoczywam tu ja, Florus, 

woźnica, dziecko jeszcze. 

Szybko chciałem pędzić, szybko 

stoczyłem się w ciemność."

   "KWINTUS AMMERIUSZ, NIEWOLNIK

   W ziemi spoczywa ciało, na 

kamieniu imię, duszę wzięły 

przestworza. 

   Lepiej mi było nigdy nie 

stąpać po ziemi."

   "Zgasły promień tu spoczywa." (Hic situs finita luce.)

   "Jest, jak widzisz. Tak oto. Nie 

może być inaczej."

   (Hoc est, sic est, aliut fieri non licet.) 

    "Choćbyś się dorobił 

znacznego bogactwa, na nic ci 

się to nie zda: tego, co utraciłem 

i tak było aż nadto." 

    

   Zaklęcie ciągnie się jeszcze przez jedną strofę. Myślę, że to wystarczy: 

    "Nieme Milczące Boginie, sprawcie, żeby Kwartus stał się niemy i żeby drżąc uciekał z miejsca na miejsce jak mysz spłoszona, jak ptak przed wzrokiem bazyliszka. Niech zamilkną jego usta, o, Nieme! Bądźcie dla niego złowrogie, Nieme, Nieme, milczące Nieme! Niech Kwartus straci rozum..." 

     

     Refleksje o życiu 

     

    Zdarza się, że czasem zajrzę do "Zapisków spod wezgłowia" sławnej damy Sei Shonagon (X/XI w). A właście zdarza mi się to dość często odkąd ukazał się polski przekład. Należą one, jak ktoś uczony napisał, do gatunku "Zuichitsu czyli "w ślad za pędzelkiem": notatki gromadzące to, co przyjdzie nam na myśl, co sobie przypominamy w wolnej chwili, co samo spłynie na papier." Sei Shonagon była obserwatorką życia - wnikliwą i mądrą, ale bywa, że czytając uśmiecham się...

 

    "Dom kobiety mieszkającej samotnie zazwyczaj jest zaniedbany, gliniasty mur kruszeje, a staw zarastają rośliny. Ogród niekoniecznie porasta bylica, ale chwasty pojawiają się na piaszczystych scieżkach i wydaje się, że wszystko tu niszczeje. 

      Najbardziej nie lubię tych kobiecych domów, które wyglądają na zupełnie zadbane, tak jakby ich właścicielki ze wszystkim same sobie radziły, a brama rezydencji pozostaje zamknięta."   

     "To okropne, kiedy kochanek zbiera się do wyjścia rankiem, szuka po omacku swego wachlarza i kartek papieru. Powtarza w kólko "Przecież wieczorem gdzieś je tu położyłem", a że jest zupełnie ciemno, więc co chwilę uderza się w coś i mruczy: "Gdzie to może być?" Wreszcie znajduje to, czego szukał. Papier wsuwa w fałdy ubrania, szeleszcząc przy tym, potem z trzaskiem otwiera wachlarz i zaczyna się wachlować. Teraz jest gotów do wyjścia. Takie zachowanie jest nie tylko nieeleganckie, ale po prostu wstrętne...Jeśli mężczyna rankiem wyskakuje z pościeli jak oparzony, niecierpliwie zawiązuje pasek od spodni, naciąga pospiesznie rękawy kolejnych szat: szaty spodniej, stroju myśliwskiego, płaszcza, wpycha za pazuchę wszystkie swoje drobiazgi, biegając przy tym po całym pokoju, wtedy kobieta zaczyna go nienawidzić." 

      Z "To, co wprawia w zakłopotanie":

    "Kiedy ukochany mężczyna upije się i powtarza wciąż jedno i to samo. Albo, gdy ktoś za ścianą opowiada plotki i nie ma pojęcia, że ja wszystko słyszę. Jest to dla mnie krępujące, nawet jeśli to tylko sługa lub równie mało znacząca osoba." 

   "Gdy przebudzę się w nocy, mówię coś do osoby leżącej obok mnie i spostrzegam, że ona śpi." 

   "Gdy ktoś brzdąka sobie na nienastrojonym koto w towarzystwie znakomitego muzyka.

   A jak zakłopotany musi czuć się mężczyzna, który porzucił żonę, gdy w publicznym miejscu napotyka byłego teścia."

 

   Z "To, co niemile zaskakuje":

   "Gdy w trakcie czesania zahaczę grzebieniem o splątane włosy i wyłamię z nich ząbek.

   Albo gdy powóz się przewróci. Wydawać by się mogło, że coś tak dużego i solidnego jak powóz powinno być stabilne, więc taki wypadek zawsze wprawia w osłupienie."

  "Gdy ktoś, czy to dziecko czy dorosły, bez żenady opowiada o czymś wstydliwym." 

"Czekam na ukochanego pewna, że przyjdzie tej nocy. Już prawie świta. Zasypiam. Otwieram oczy i widzę, że słońce już wysoko na niebie. Och, jakie to niemiłe." 

Z "To, co sprawia przykrość":

    "Przygotowuję jakąś uroczystość, lecz w dniu, kiedy ma się ona odbyć, zdarza się coś nieoczekiwanego i muszę ją odwołać. Czuję wtedy wielkie rozczarowanie.

   Jakże przykro musi być kobiecie, która bardzo pragnie mieć dziecko, ale chociaż mija kilka lat od ślubu, nadal nie zachodzi w ciążę. 

  Ktoś gra na flecie.  Czekam na mój ulubiony utwór, ale muzyk nieoczekiwanie kończy koncert." 

  "Czasem, kiedy czuję się samotna i opuszczona, chciałabym tak bardzo z kimś porozmawiać, że nie przeszkadzałoby mi nawet, gdyby mój rozmówca był osobą niskiej rangi. Czy to nie dziwne?" 

   Z "To, co porusza serce":

   "Dziecko noszące żałobę po rodzicach. Ryk jelenia. Szlachetnie urodzony młodzieniec, który podejmuje tysiącdniowy post przed pielgrzymką na górę Mitake. Modlitwa przed podróżą osoby mi bliskiej. Słyszę, że mój ukochany już się obudził. I choć wiem, że będzie uważał na siebie, martwię się, czy powróci bezpiecznie i w dobrym zdrowiu."

     Równie często, ale od dawna, powracam do aforyzmów Coleridge' a, który jest mi bardzo bliski. Odnajduję w nich czułość poety i refleksyjność myśliciela. 

     "Histerię można słusznie nazwać mimozą - gdyż naśladuje tak wiele różnych chorób, a nawet samą śmierć."

     "Ludzie zatroskani o ten świat są jak sowy, które czuwają całą noc, aby pochwycić mysz." 

     "Dobrze to urządziła natura, że ludzie symaptyczni i godni szacunku mają słabszą świadomość swej wartości niż ich przyjaciele. Gdyby było inaczej, zakochaliby się w sobie."

     "Dobrzy ludzie są mniej dobrzy, a źli ludzie są mniej źli, niż to się wydaje." 

     "Rzeczywisty ból wystarcza, aby nas wyleczyć z cierpień urojonych." 

     "Wszystko, co jest tylko namiętnością, ma - jak duchy i zjawy - taką godzinę piania kura, kiedy musi zniknąć. Ale czysta miłość zostaje, a więc nie jest ona  t y l k o  namietnością: i jest to sprawdzianem jej prawdziwości, że nie można znaleźć żadnej przyczyny, dla której powinna by zniknąć." 

     "Im delikatniejszy jest kwiat radości, tym czulsza ręka powinna go zrywać." 

     "Słoneczna mgła, świetlisty zmrok Platona."

      

      Mam nadzieję, że czytający darują mi brak zakończenia, chociaż nie musiałoby  może wprawić w zakłopotanie...