Zapiski myszy polnej, Marcus Aurelius Antoninus

      "To było w rzymskim obozie wojskowym, ale nie pamiętam już gdzie. Ja, mysz polna, z braku innego pożywienia wgryzłam się w pewien rękopis, jednak przypatrzywszy mu się nieco uważniej postanowiłam znaleźć w nim raczej pokarm duchowy.  Jak się domyślasz, nie miałam zbyt wiele czasu na lekturę. Od razu natknęłam się na zdanie: "Cieszy się człowiek, gdy czyni to, co jest właściwe człowiekowi. Właściwe mu zaś jest być życzliwym dla tych, którzy są mu pokrewni..." Dalej nie doczytałam, bo ktoś się pojawił. Myślałam, że umrę z przerażenia! Zaszyłam się w kąt, a że mam niejaką skłonność do filozofowania, spytałam samą siebie: "Człowiekowi pokrewny jest drugi człowiek, ale jak to jest w przypadku myszy? Czy i jej pokrewna jest inna mysz?" "Nie inaczej!" - odpowiedziałam sobie. A kiedy człowiek ten wyszedł, wróciłam do lektury w innym zgoła miejscu:

     "Jest rzeczą konieczną, że ludzie tak, a nie inaczej, stosownie do swej natury muszą działać. Kto sobie tego nie życzy, ten chce, aby figa soków nie miała.  A w ogóle pamiętaj o tym, że w najbliższym czasie i ty i on pomrzecie.  A wkrótce nie pozostanie śladu nawet z imion waszych." 

   "Usuń wyobrażenie krzywdy, a usunie się i poczucie krzywdy, usuń poczucie krzywdy, a usunie się i krzywda." 

     "No nie! - pomyślałam - "Co ten człowiek wypisuje! Przecież ja widuję tylko suszone figi." Od razu też zaczęłam myśleć o kotach, sowach, o pułapkach na myszy zastawianych przez ludzi i o wszystkich innych okrucieństwach i niegodziwościach.  O mojej siostrze, której kot dla zabawy urwał obie przednie łapki. Byłam mocno zdegustowana!  Natknęłam się na jakiś cytat z kogoś, nie napisał jednak kogo cytował: "Figi zimą szukać - to szaleństwo. Tak samo też szukać dziecka, gdy go już nie ma!"  

Znalazłam jeszcze: "Jakże śmieszny i obcy życiu jest człowiek, który dziwi się jakiemukolwiek zdarzeniu w życiu!" i "Jeżeli zawinił - to jego nieszczęście. A jeślli nie zawinił?"

    "Nic tu po mnie!" - skonstatowałam.  I byłabym źle myślała o autorze, gdyby nie to zdanie: "Przypomnij sobie mysz wiejską i domową, i jej strach, i obawę." Pomyślałam już, że przynudza tylko o jakiejś serenitas animi a jednak pamiętał o moim lęku. My, myszy, wszystko robimy w pośpiechu - taki mamy metabolizm, dlatego tak często nas coś straszy. 

    Wkrótce potem umarłam z głodu i opowiadam ci o tym już jako duch!  Tak to jest, kiedy ktoś myśli tylko o pokarmie dla duszy."  - zdążyła jeszcze zapiszczeć Mysz polna. 

    - Ten, czyj rękopis przypadkiem ujrzałaś, to Marek Aureliusz, władca połowy starożytnego świata - odpowiedziałem. - Pisał do samego siebie, więc niepotrzebnie poczułaś się urażona. To ideał rozumnego władcy - "Co nie jest pożyteczne dla roju, i dla pszczoły nie jest pożyteczne." Uważa się to za  u r o j e n i e, dlatego pełno jest rzekomych Marków Aureliuszów w szpitalach psychiatrycznych. Pomimo przyrodzonej melancholii i znużenia życiem starał się myśleć jak stoik: 

   "Jakże łatwo odtrącić od siebie wszelkie niepokojące wyobrażenia i odzyskać pogodę ducha." 

"Odrzuć sąd, a jesteś uratowany, a kto ci zabrania go odrzucić?" 

"Nie same rzeczy a wyobrażenia o rzeczach budzą w nas niepokój." 

A podobnie myślał o namiętnościach, jakie wzbudzają w nas inni ludzie, kiedy błądzą lub wydaje nam się, że błądzą.  

"...Nawet nie wiesz na pewno, czy błądzą. Wiele rzeczy się bowiem dzieje z powodu przymusu warunków.  A w ogóle trzeba przedtem wiele poznać okoliczności, by wydać o czyimś postępowaniu sąd na pewnej podstawie oparty...Jeżeli coś cię zbytnio gniewa lub trapi, pomyśl, że krótkie jest życie ludzkie i że wszyscy niedługo spoczniemy w trumnie...Jeżeli życzliwość jest szczera, nieobłudna i nieudana, to jest niezwyciężona." 

     - No tak! - odrzekł duch mojej przyjaciółki Myszy polnej - Ale ja się wszystkiego boję!