O tym, co wspomina i co niszczy

     

          Tak często wyglądają moje książki. Nie, żebym się tym

chwalił - oczywiście przykro mi trochę, jednak przyjmuję

tę drobną niedogodność losu ze spokojem.  Ta dotarła do

mnie już nieco nadwerężona. Kupiłem ją na straganie za

jakieś grosze, ale pisałem już tutaj, jak bardzo cenię 

przekłady Zygmunta Kubiaka i to, że los na krótką chwilę mnie

z nim zetknął.   

      W tej niewielkiej antologii pomieszczone są, jak o tym 

wie każdy, kto do niej zaglądał, utwory tak znakomite, że 

nie ośmieliłbym się ich tu przytaczać.  Dlatego wybrałem

inny - anonimowy i nie całkiem chyba przystający do mego

obecnego nastroju. Bardziej do niego pasowałby może 

wierszyk cesarza Hadriana o duszy, gdyby nie to, że raczej 

licho, choć szczerze i z głębokim smutkiem, był napisany

w oczekiwaniu na kres chwalebnego (?) żywota.       

      

      "Złotowłosa, młodziutka, śliczna, nade mną pochylona,

      Całowałaś mnie, gdy słodki władał mną sen. 

      Pierzchnął sen, już nigdzie cię nie widzę. Wróć! 

      Wróć mój śnie! Na zawsze zamknij moje oczy."

      (Anthologia Latina)

      

     To urocze wspomnienie minionej czułości.  Mnie 

bliższy jest pewien dawny liryk chiński, przełożony

z przekładu francuskiego przez Staffa...Pisałem już

jednak kiedyś o nim.  Jest znacznie bardziej 

realistyczny w opisie sytuacji lirycznej i mimo 

pewnej powściągliwości, przepełnia go melancholia. 

 

     Są teraz jasne i ciepłe dni i cieszyłbym się, gdybym

mógł trochę bardziej z nich korzystać.  Niestety

przejazd tramwajem, czy autobusem, przypomina

czasem horror.  Nic dziwnego, że w porównaniu z Indiami,

tak tragicznie źle radzimy sobie jako społeczeństwo

(i przede wszystkim rząd) z obecną epidemią. 

Oczywiście nic nie powstrzymuje mnie przed 

wychodzeniem z domu... 

     A jeśli chodzi o rzymskiego ducha, to wpadł mi w

oko ten cytat z Seneki:

     "Nie jest dobrodziejstwem zaprzestać krzywdzić,

jak nie jest przysługą zdjąć z kogoś ciężar, jeśli ten,

kto go zdejmuje, sam go i włożył. Wolę, żebyś mnie

lepiej nie ranił niż żebyś leczył. Możesz zasłużyć na

mą wdzięczność, jeżeli mnie leczysz, gdy jestem ranny,

nie zaś w przypadku, kiedy mnie zranisz, bym 

potrzebował leczenia. Nigdy blizna nie budzi 

upodobania..."(O dobrodziejstwach, VI, 26). 

      

    Trudno się z tym nie zgodzić, tyle tylko, że przeczy

to przekonaniu filozofa, jakoby mądrego człowieka nic 

nie było w stanie skrzywdzić, ani wyrządzić mu zła.

Gdyby tak istotnie było, to jaki sens miałoby mówienie

o ranach i bliznach.  Z pewnością jednak lepiej nikogo

nie ranić.

     To ciekawy utwór i rozważania, a także łagodna

perswazja. Seneka mówi w nim o potrzebie przyjaźni

i wdzięczności. 

      

     "Nikogo tak wysoko nie postawiła pomyślność losu,

aby nie potrzebował przyjaciół tym bardziej, im bardziej

wszystkiego ma dosyć. 

      Usuńmy więc z serca i jak najdalej odrzućmy pragnienie

cudzego nieszczęścia i nie czekajmy na taką okazję." 

     

     Oczywiście powstaje pytanie, czy mędrzec kiedykolwiek

może mieć wszystkiego dość.  Ale pozostawmy odpowiedź

tym, którzy żyją z gadania o stoicyzmie, mędrkując nierzadko,

bowiem stoicy przyjęli przecież, że słowa nie mają wartości,

jeśli nie prowadzą do odpowiednich czynów i nie są źródłem  

pewnej postawy, czy sposobu życia. 

     To pogląd dość skrajny, mocniej jeszcze wyrażany przez 

cyników, bo oczywiście kontemplacja i rozważanie mają 

wartość same dla siebie, kiedy zbliżają do poznania prawdy.  

Jednak zamerykanizowanym nauczycielom stoicyzmu warto 

przypomnieć słowa Epikteta, że to, o czym chcąc wpływać 

na innych mówimy, nie może być jak nieprzetrawiona pasza...