Dwie piękne książki

     Ukazały się "Haiku" w tłumaczeniu Barbary Szymańskiej,

która jest profesorem filozofii, znawcą kultury orientalnej

i poetką.  Z wielkim zainteresowaniem czytałem kilka lat temu 

jej książkę na temat filozofii zen (a przedtem inne).  W 

przekładzie uczestniczyła też i wstęp napisała Anna Kuchta.  

Książka jest pięknie wydana przez Wydawnictwo Austeria 

i widzimy w niej też oryginalne japońskie teksty Basho, 

Busona, Issy i Shiki.  Mam egzemplarz z numerem 197.   

     Mimo, że nakład jest stosunkowo niewielki - 500 egzemplarzy, 

książka jest, jak na obecne warunki tania, a ja miałem jeszcze 

moją uniwersytecką zniżkę. Chociaż na dworze jest zimno, jest 

jeszcze ciepła i nie zdążyłem dobrze do niej zajrzeć. Przekłady są 

swobodne, skoncentrowane na tym, co ich autorka uważała za 

intuicyjnie najbardziej oczywiste.  Przytoczę tu, dla zachęty do 

lektury, tylko jedno haiku Issy, które mnie urzekło, ale podobnych 

jest tam wiele:

                      mały ślimak 

                      wszystko jedno

                      czy śpi czy nie śpi

      

     Nie mogę tu przepisać wszystkich. Pojawiają się w nich m. in. 

koty i motyle, kwiaty śliwy i wiśni, wierzby i chryzantemy, myszy, 

księżyc, słowiki i wróble, drzewa i wszystkie pory roku.  Ale ich 

proste wyliczenie niewiele mówi o treści tych cudownych czasami 

olśnień.

     

     Czytam trzeci tom "Dzienników" Iwaszkiewicza (lata 1964-

1980). Oczywiście nie wszystko, ale jest tam wiele melancholii, 

uważnej obserwacji, pięknej poezji i filozofowania w obliczu 

utraty bliskich, starości i zbliżającej się coraz szybszymi krokami 

śmierci.  A przy tym Iwaszkiewicz, wbrew temu, co sam pisze, 

ani trochę nie zobojętniał.  Dwa pierwsze tomy, których nie 

znam, są pewnie ciekawsze ze względu na wydarzenia, jakie

wtedy miały miejsce (przeglądałem je kiedyś, kiedy nie były

jeszcze przecenione), ale w tym jest jakaś pełnia Jego stosunku

do życia.  Chwilami w tym, co pisze, jest ogromne zniechęcenie,

są też czasem bardzo smutne.  Ale już znalazłem fragmenty,

do których będę wracał.  W 2011 r wydał ten tom "Czytelnik",

a teraz w "Dedalusie" (księgarni taniej książki) jest za 24 zł. 

Jest tu tyle do przytoczenia, ale znowu wybrać muszę jedynie

notatkę z 9 sierpnia 1966 r:

       Nastała pora ciemnych, ciepłych wieczorów. Bociany

siedzą na sosnach. Wszystko zarośnięte i czarne. Uczucie

zupełnej izolacji. Długo siedziałem na ganku w fotelu. 

Tropek siadł na stopniu za mną. Razem kontemplowaliśmy

noc i gwiazdy, i ciepło, i latające odrzutowce.  Świat piękny,

niezrozumiały i przeraźliwy. Wbrew temu, co mówi

Kierkegaard, nie mam rozpaczy w sercu. Ale on mówi,

że to właśnie jest rozpacz. 

 

    Książki poszerzają duszę. Jest tragiczną właściwością

naszej niszczonej przez "wolny rynek" (jaki tam on jest 

wolny!)  kultury, to że takich książek już prawie nikt u nas nie

pisze...A to głęboko upośledza widzenia świata.